Tafelen met Kadans
We wilden weten hoe mensen zichzelf een weg banen in wankele tijden, waarin traditionele carrières voorgoed lijken te hebben afgedaan en waarin het vaste arbeidscontract nog nauwelijks wordt aangeboden. Hoe pakken jongeren het aan en hoe hebben ouderen het gedaan? Het leverde een compacte en leerzame oogst op.
Op een donderdagavond in februari schoof een tamelijk divers gezelschap van 10 mensen aan bij de eerste tafel van Kadans. Bij de uitnodiging hadden we vooral gelet op leeftijdsverschillen, de jongste was 24 en de oudste was de 70 al gepasseerd. De tafel van Kadans is ovaal en precies groot genoeg voor zo’n groep eters, een prima setting dus. Nadat iedereen elkaar tijdens het voorgerecht een beetje had leren kennen konden we van wal met de startvraag: Hoe te bewegen in een wankele wereld?
Wankel of woelig
Wankel was misschien niet het juiste woord, vond iemand, want wankel wekt de associatie dat het ieder moment om kan vallen. Maar wie flink uitzoomt op de wereldtijdlijn ziet vooral slingerbewegingen. Woelig is het in ieder geval wel, en de vraag zou kunnen zijn hoe je voorkomt dat je zelf valt in die woeligheid, hoe je zorgt dat je stevigheid voelt, zoals een surfer op zee. Hoe woelig of wankel de wereld is heeft veel te maken met iemands persoonlijke situatie en persoonlijke kijk daar op. Op macroschaal geven de klimaatverandering en de opkomst van populisme sommigen het gevoel dat er toch echt wel iets zorgwekkend staat te wankelen. Van de oudere generatie sprak iemand zijn zorg uit over het religieuze vacuüm, waardoor instabiliteit wordt bevorderd.
We hoorden bij twee jonge vrouwen een opvallend verschil in de manier waarop ze met deze macro-ontwikkelingen omgaan. Een van hen sluit zich volledig af voor het nieuws. Ze ervaart dat dit haar rust geeft om zich te kunnen focussen op haar eigen werk en leven. De andere vrouw verdiept zich juist in dat nieuws, het voedt haar engagement en ze probeert een eigen geluid te laten horen. Dit heeft grote invloed op haar keuze voor de pistes die ze af wil gaan.
Vertrouwen in de toekomst
De ouderen volgen het nieuws meer passief, als afleveringen van een spannende serie. Die hebben geleerd dat vertrouwen belangrijk is in het leven. Dat je erop kunt vertrouwen dat het allemaal ook wel weer goed komt met je. Zoals taoïsten die het leven zien als een rivier; volg de stroom en verzet je niet. Sommigen van de jongeren vonden dat toch wel wat makkelijk gedacht en ventileerden hun onzekerheid, waarop de ouderen hun respect uitten voor alles wat de jongsten van het gezelschap al bereikt en gedaan hadden, wellicht in de hoop ze hiermee wat meer zelfvertrouwen te geven. Zelf waren ze op die leeftijd nog lang niet zo ver. Toch was er bij jongeren ook wel een zeker vertrouwen dat dingen vaak wel goed komen. ‘Er doen zich steeds opnieuw moeilijke dingen voor, maar dat went ook’, zei iemand.
Vertrouwen geven en gunnen
Van vertrouwen hebben kwamen we op vertrouwen geven. Het geven van vertrouwen aan anderen levert veel op, was de algemene ervaring. Wil je dat goed doen, dan moet je het er vooral niet over hebben, want zodra je vertrouwen ter sprake brengt raakt het zoek.
Gunnen gaat nog een laagje dieper. Wie het in zich heeft om anderen steeds iets te gunnen krijgt ook veel gegund, was de tevreden constatering van een paar mensen.
Olifanten
De gespreksleider was over olifanten begonnen. In een kudde duwen de grote olifanten de kleine olifanten in de goede richting. De vraag was in welke richting je zelf werd geduwd als kleine olifant en hoe die grote olifanten dat deden. De tafelaars pikten die metafoor op en vroegen zich af of wie nú hun grote olifant is. Iemand die je bijstaat als je leert surfen op de woeligheid. Een mentor, een coach of gewoon een rolmodel. Wat ook niet onbelangrijk is: voor wie ben jij zelf een grote olifant?
Reflectie
Meer of minder succes is vaak ook een kwestie van geluk. Wie ben je tegengekomen? Wie heeft jou iets gegund? En ook: welke pistes heb je gekozen? Je kunt meestal niet overzien hoe die pistes er verderop uitzien, dus het is ook een beetje een gok. Tijd nemen voor reflectie helpt bij het maken van keuzes en om de veerkracht te herstellen. Dat kan met een mentor of coach, maar tijd voor ‘stop’, voor ‘even niets’ werd ook heel belangrijk gevonden. Gewoon tijd om even helemaal in het ‘nu’ te zijn door te koken, te spelen met je kinderen, of met de kat.
Over Tafelen met Kadans
Tafelen met Kadans is een reeks dinertafelgesprekken over kwesties in relatie tot werk, over grote zaken en over de zin ervan. Bekende sociologen en anderen wijzen al een aantal jaren op het verbrokkelen van maatschappelijke verbanden en relaties tussen mensen. Mensen zitten vaak op een denkbeeldig eiland dat bewoond wordt door lieden met een vergelijkbare achtergrond. Met de dinertafelgesprekken creëren we nieuwe ontmoetingen en brengen we verschillende groepen met elkaar in gesprek. De gasten worden door Kadans uitgenodigd en één van de gasten wordt gevraagd om een inleiding te verzorgen. Deelnemers brengen ieder hun eigen wijsheid mee, aan tafel wordt gezamenlijke, nieuwe, wijsheid gecreëerd. Die wordt, na toestemming van de deelnemers, gepubliceerd in een blog . Iedereen – gasten, inleider en gespreksleiders – doet belangeloos mee.